Dondersteen

De rit naar de invasiestranden leidde ons door slaperige dorpjes aan zee, goudgele korenvelden en groene heuvels. Zo lieflijk dat je je bijna niet voor kunt stellen hoe het daar was in juni 1944…

Toch weten we inmiddels hoe het was. We lazen de verhalen, zagen de foto’s en in Arromanche zagen we 360 graden in het rond op grote schermen de beelden van de invasie. Ik wist het wel, dat ze kwamen, aan land gingen en ons bevrijd hebben. Dat wist ik wel. Maar nu heb ik gezien hoe moeilijk het geweest moet zijn om die kliffen bij Point du Hoc te beklimmen wetende dat daarboven een enorme batterij Duitsers op je zat te wachten. Ik heb gezien hoe breed die stranden zijn en hoe je daar totaal weerloos door de golven aan land moest komen en dan ook nog met je volledige bepakking aan. Ik weet nu dat er op Omaha Beach 12.000 man omgekomen is op de eerste dag van de invasie. Twaalf-duizend…

Op de grote Amerikaanse begraafplaats liep ik vanmiddag langs de witte kruizen en zei in gedachten: ‘Dank je wel Robert, dank je wel James, dank je wel John…’ en dank je wel voor die tienduizenden anderen die vol vastberadenheid op een boot stapten met geen ander doel dan ons land te bevrijden. Dank je wel. En diep respect.

  Het hoofddoel van deze vakantie in Normandië is het verleden. We weten allemaal van de oorlog en denken te weten hoe erg het was maar daar waar onze vrijheid begon, op de D-day-stranden van Normandië, daar waren we alleen maar aan voorbij gereden tijdens vorige ritten door Frankrijk.

We begonnen gisteren in het Le Memorial in Caen. Omdat dat, volgens de mensen die ons voor gingen, een goed begin moest zijn. Toen we het museum in het vizier kregen was het eerste wat opviel het enorme beeld van de matroos die een jongedame kust. Een foto die wereldberoemd is werd omgezet naar een beeld van metershoog. Het heet ‘The Kiss’ en het is prachtig!

Het museum zelf bleek groot, hèèl groot en zeer indrukwekkend. Ze hebben de geschiedenis heel erg goed in beeld gebracht en vooral ook heel duidelijk aangegeven hoe het zover heeft kunnen komen. De eerste wereldoorlog, de crisis van de jaren dertig, de dreiging vanuit het Oostblok, de slappe politiek van Engeland en Frankrijk toen in Duitsland het Nationaal Socialisme groeide; allemaal redenen waarom Hiltler zoveel macht kon krijgen. Zo duidelijk werd het mij nog nooit gemaakt. Goed gedaan Caen!

Na de geschiedenisles gingen we naar de afdeling van de invasie. Daar zagen we een hele duidelijke maquette, veel foto’s en filmbeelden. We eindigden in de grote filmzaal waar in een split screen de invasie getoond werd. Links de beelden van de geallieerden, rechts die van de Duitsers. Erg goed gedaan maar waarom moet tijdens een film het geluid toch altijd zo hard. We zijn niet doof (en willen het ook liever niet worden). Ik begrijp nooit zo goed het idee daarachter.

Tegen 19.00 uur waren we weer thuis in onze mooie stal. We aten een maaltijdsalade op het terras. Moe maar voldaan. Of eigenlijk: moe maar zeer goed geïnformeerd.

  Tjonge, het was een gedoe zeg, een geschikte woning vinden aan de Normandische kust. Er zijn woningen zat maar wat bleek? De Fransozen vinden 10 vierkante meter met daarin een twee persoonsbed, een tafeltje met twee harde keukenstoeltjes en een werkblokje met twee electrieke kookplaatjes een ‘Studio’. Zo’n plek waar je je achterwerk niet kunt keren en waarvan je denkt ‘als het toevallig regent word ik daar gek’. En daar vragen ze dan prijzen voor! Echt ne pas normale!

Ik heb dit keer dus heel lang bij mijn vrienden van Booking.com moeten zoeken naar een geschikt huis in het hoogseizoen. Toen ik iets verder landinwaarts zocht kwam ik terecht bij Le Bois Morand. Een oude stal naast een landhuis die prachtig verbouwd leek met alles-er-op-en-er-aan. De eerste test was doorstaan: prijs goed, foto’s goed. Ik klikte mezelf door naar de reviews. Lovend. Lovender. Lovendst. We hadden een winnaar! Ik boekte meteen.

Gisteren kwamen we hier aan. Le Patron et sa femme waren in de immense tuin aan het werk. Toen we de oprijlaan opreden lieten ze hun werk vallen en kwamen naar ons toe voor de begroeting. Gelukkig spraken ze beide redelijk Engels en wij een beetje Frans dus dat verliep gesmeerd. ‘Excuse, excuse moi pour le jardin’, zei madame Le Patron. Want ze was het gras nog aan het maaien en dat maakte herrie en dat had ze ons graag bespaard. Wij vonden het ‘pas de problème!’ en liepen verwonderd rond in onze woning voor een week.

Fijn is het. Ruim. Warm. Thuis. Een heerlijk rustpunt na weken, maanden, keihard werken.

Lang, heel lang geleden, ging ik op ‘werkweek’ naar de Ardennen. Waarbij het werk bestond uit lopen, lopen, lopen. We liepen, met een rugzak op, van de ene jeugdherberg naar de andere. We waren niet getraind, niet voorbereid ook, we gingen gewoon. Met de hele klas en een aantal zeer dappere leraren.

Na een aantal dagen waren we er al achter dat je in de Ardennen soms moet klimmen en dalen. En dat een wandelstok wel handig zou zijn. Dus zochten we allemaal een geschikte stok in het bos en ’s avonds, in de jeugdherberg, haalden we er met een mesje de bast af zodat hij mooi glad werd. Eén van mijn klasgenoten noemde haar stok ‘Niels’. En sindsdien is een dergelijke wandelstok in mijn hoofd ‘een Niels’.

In Zell am Ziller is een winkeltje waar ze ‘Nielsen’ verkopen. Niks niet zoeken en daarna met groot geduld de bast verwijderen. Gewoon € 8,50 betalen en je hebt een stok naar je hart. Voor een euro extra kon je er ook nog een mooi plaatje bij kopen en voor nog eens een dubbeltje extra kreeg je er ook nog twee piepkleine spijkertjes bij om het plaatje vast te zetten. ‘Zal ik hem er meteen op vast zetten?’ vroeg de aardige mevrouw van het winkeltje. ‘Graag!’ zeiden wij in koor wat Peter heeft van alles bij zich maar geen hamer.

Even later begonnen we aan onze allereerste wandeltocht in het Zillertal. De Holtzweg. Een prachtige tocht waarbij we ons niet helemaal aan de route hielden. ‘We zijn van de route af geraakt,’ zei ik toen ik op de gps keek. ‘Geeft toch niks,’ zei Peter, ‘we komen altijd weer ergens terecht’. En dat was ook zo maar niet nadat onze Niels volledig was ingezet. Het binnendoor-pad dat we per ongeluk hadden genomen was zó stijl, daar waren we nooit naar boven gekomen zonder dat extra steuntje. Echt handig, zo’n leuning precies op de plek waar je hem nodig hebt.

Na een zware klautertocht (de binnendoor-route heette, zo zagen we later op de kaart, ‘kletterweg’) kwamen we aan bij Gästhaus Das Alte Schulhaus. Met een uitzicht om te zoenen en een kan water, een pot koffie en bergkost in de vorm van brood, bergkäse und schinken. Gebracht door een ober die me wel heel erg deed denken aan mijn vader. Met een grote Oostenrijkse gordel om zijn grote Oostenrijkse buik.

‘Sie habben die sonne mitgebracht’, zei de ober.
‘Het kostte ons veel energie,’ zei ik, ‘maar heel graag gedaan’.

(tip: klik op de foto’s voor een groter exemplaar)

We waren in La Bisbal de Empordá en hadden trek. Langs de hoofdstraat was een lange galerij waar allerlei restaurantjes heerlijke terrasjes in de schaduw hadden. Dat leek ons wel wat. We kozen een terras uit en gingen zitten in afwachting van een ober met een menu.

De ober kwam, het menu niet. Er was alleen een ‘menu del dia’ wees de ober naar het bord. Prachtig, knikte ik, mooi bord, maar ik kan echt geen Catelaans lezen. Dan vertaal ik het in het Spaans, zei de ober. Ik blij want Spaans, dat gaat beter.

Er volgde een enorme rappe vertaling van vier voorgerechten en vier hoofdgerechten. ‘Mosselen’ begreep ik en iets anders met ‘asperges’ en ‘patè’ daar kwam ik ook nog uit maar de rest kon vlees of vis zijn en mijn moeder eet echt geen vis.

Andere taktiek. Wat is vlees, wat is vis?
Tak, tak, tak, wees de ober. Dat was vlees. De rest was vis.

Uiteindelijk koos mijn moeder voor patè, dachten we, en wij kozen voor iets met carne. Vlees dus.
Toen de ober weg was las ik nog eens goed op het bord. Dat wat wij kozen, dat woord in het Catelaans, dat leek toch wel erg op het Spaanse woord voor…

‘Eh… mensen… Ik denk dat we zo konijn gaan eten’.
Mijn zus bevroor naast me, keek me aan en zei: ‘dat mèèn je’.
Ik opende de telefoon ging naar google en vertaalde het Catelaans naar het Engels. Inderdaad konijn. Flappie op z’n Catelaans. ‘Het was eerste kerstdag, negentienvierenzestig…’

De ober kwam met drankjes.
De ober kwam met pan (brood).
De ober kwam met onze conill (in het Spaans: Conejo).

Het zag er goed uit. Voorzichtig namen we een hapje. Het smaakte ook nog eens goed. Het hele bord ging leeg.

En de ‘patè par mi madre?’ Dat bleken worstjes te zijn met een halve aardappel en appelmoes.